Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (projektowane Specjalne Obszary Ochronny)OZW

OZW Dolina Dolnej Kwisy (PLH 020050)

Ostoja na terenie Nadleśnictwa zajmuje powierzchnię 1 380,65 ha. Obszar ten to doskonale zachowana rzeka nizinna z fragmentami lasów łęgowych, świeżych  i zalewowych łąk oraz zbiorowiskami ziołorośli. Siedlisko jest ważne dla ochrony bezkręgowców, a także płazów i gadów.

Lasy w tym obszarze wykazują duże bogactwo gatunkowe. Największą powierzchnię zajmują drzewostany wielogatunkowe 428,08 ha, co stanowi 34,8%. W drugiej kolejności są drzewostany dwugatunkowe opisane na 25,6% powierzchni obszaru. Dominują drzewostany sosnowe. Znaczący udział mają również drzewostany, gdzie gatunkiem panującym jest: dąb, brzoza, świerk, olsza i buk. Gatunki pozostałe zajmują poniżej 1%

OZW Wrzosowiska Świętoszowsko – Ławszowskie (PLH 020063)

OZW Wrzosowiska Świętoszowsko – Ławszowskie zajmuje powierzchnię 10 541,67 ha.  Swym zasięgiem obejmuje obszar najlepiej zachowanych wrzosowisk w pd-zach Polsce. Wykształciły się one na terenach dawnych poligonów, które istniały tam już w XIX wieku.

Bogactwo gatunkowe jest niewielkie. Największą powierzchnię zajmują drzewostany dwugatunkowe 2470,94 ha, co stanowi 58,1%. W drugiej kolejności są drzewostany jednogatunkowe opisane na 28,1% powierzchni obszaru. Drzewostany cztero- i więcej gatunkowe występują jedynie na powierzchni 2,4%. Gatunkiem panującym jest w większości sosna, a czasami brzoza.

OZW Uroczyska Borów Dolnośląskich (PLH 020072)

Powierzchnia obszaru na terenie Nadleśnictwa zajmuje jedynie 24,71 ha. Obszar obejmuje fragment Borów Dolnośląskich w zlewni Nysy Łużyckiej i Kwisy, porastający ubogie gleby piaszczyste, miejscami podtopiony. Jest to jeden z największych terenów leśnych w Środkowej Europie. Drzewostany zdominowane są przez sosnę; w podszycie przeważa jałowiec, w runie borówki i wrzos. Fragmenty lasów liściastych występują rzadko.

Lasy w OZW Uroczyska Borów Dolnośląskich wykazują znaczne bogactwo gatunkowe. Największą powierzchnię zajmują drzewostany dwugatunkowe 8,08 ha, co stanowi 35,3 %. W drugiej kolejności są drzewostany jednogatunkowe opisane na 30 % powierzchni obszaru. Drzewostany trzygatunkowe zajmują powierzchnię 4,05 ha co przekłada się na 17,7 % udziału. Dominują głównie drzewostany sosnowe. Znaczenie mają również drzewostany gdzie gatunkiem panującym jest olsza oraz klon.

Chronione siedliska przyrodnicze

Na terenie Nadleśnictwa Świętoszów zinwentaryzowano liczne siedliska przyrodnicze podlegające ochronie.

Do tej grupy włączone zostały następujące rodzaje powierzchni:

- bory bagienne,

- bory suche na wydmach śródlądowych,

- łęgi nadrzeczne,

- naturalne zbiorniki wodne powstałe w starorzeczach,

- powierzchnie suchych wrzosowisk,

- powierzchnie wilgotnych wrzosowisk z wrzoścem bagiennym,

- powierzchnie torfowisk,

- łąki trzęślicowe.

W 2007 roku przeprowadzono inwentaryzację siedlisk chronionych, rozmieszczenie których stanowiło podstawę do wyznaczenia 3 obszarów Natura 2000. Stwierdzono obecność następujących siedlisk:

2330 – Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi,

3130 – Brzegi lub osuszone dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoeto–Nanojuncetea,

3150 – Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,

3260 – Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,

4010 – Wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym Ericion tetralix,

4030 – suche wrzosowiska Calluno–Genistion, Pohlio–Callunion, Calluno–Arctostaphylion,

6210 – Murawy kserotermiczne Festuco–Brometea,

6230 – Górskie I niżowe murowy bliźniaczkowe Naridion – płaty bogate florystycznie,

6410 – Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe Molinion,

6430 – Ziołorośla górskie Adenostylion alliarae i ziołorośla nadrzeczne Convolvuletalia sepium,

6510 – Niżowe i górskie świeże łąki użytkowanie ekstensywnie (Arrhenatherion elatiois),

7110 – Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe),

7120 – Torfowiska wysokie, zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji,

7140 – Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio–Caricetea),

7150 – Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością e związku Rhynchosporion,

7230 – Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk,

8220 – Ściany skalne  i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacionvandelii,

9110 – Kwaśna buczyna (Luzulo–Fagenion)

9170 – Grąd środkoeuropejski i subkontynentalny (Galio–Carpinetum, Tilio–Carpinetum)

9190 – Pomorski kwaśny las brzozowo – dębowy ( Betulo–Qurcetum),

91D0 – Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi–Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi- Pinetum),

91E0 – Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo – fragillis, Populetum albae, Alnenion glutinoso–incanea, olsy źródliskowe)

91F0 – Łęgowe lasy dębowo–wiązowo–esionowe (Ficario–Ulmetum)

91T0 – sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio–Pinetum i chrobotkowi postać Peucedano–Pinetum).

Obszary Specjalnej Ochrony (OSO)

OSO Bory Dolnośląskie (PLB 020005)

OSO Bory Dolnośląskie powstał na obszarze jednego z największych kompleksów leśnych Polski położonych w dorzeczy Odry. Obszar w całości obejmuje teren Nadleśnictwa. Teren ostoi jest mało zróżnicowany, równinny, poprzecinany dolinami rzek. Główną rzeką jest Bóbr. Występują tu zwarte drzewostany sosnowe z ubogim runem z wrzosem i borówką. Podszyt tworzą jałowiec i żarnowiec. Oprócz sosny w drzewostanach występują dęby, brzoza, buk, oraz jodła i świerk. Żyźniejsze płaty siedlisk porastają Bory mieszane i lasy liściaste – grądy i buczyny. Doliny rzeczne stanowią enklawy z bardziej bujną i wielowarstwową roślinnością. Urozmaicenie stanowią też liczne stawy rybne, niektóre porośnięte szuwarami.

Występuje tu co najmniej 19 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Ostoja ważna dla zachowania populacji bielika, bociana czarnego, cietrzewia, dzięcioła zielono siwego, głuszca, kani czarnej, rybitwy czarnej, sóweczki oraz włochatki. Dość licznie występuję tu też kania ruda i żuraw. Dla bielika, głuszca i cietrzewia jest to najważniejsza ostoja w Polsce południowo-zachodniej.

Zagrożenia stanowi sukcesja roślinności lub celowe zalesianie otwartych terenów śródleśnych, wyrąb starodrzewów i drzew dziuplastych, usuwanie martwych drzew z lasu, stosowanie zrębów zupełnych. Poważnym zagrożeniem jest zakłócenie stosunków wodnych, likwidacja, jak i intensyfikacja gospodarki rybackiej na stawach. Potencjalnym zagrożeniem może być likwidacja, jak i intensyfikacja gospodarki rybackiej na stawach. Potencjalnym zagrożeniem może też być penetracja lasów przez ludzi.

W latach 2014-2015 Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska ustanowił Plany Zadań Ochronnych dla OZW Wrzosowiska Świętoszowsko-Ławszowskie, OZW Dolina Dolnej Kwisy i OSO Bory Dolnośląskie.

Obecnie trwają prace nad Planem Zadań Ochronnych dla OZW Uroczyska Borów Dolnośląskich.